بیشتر سنگ های کلیوی از نوع سنگ های کلسیمی هستند و معمولاً در فرم اگزالات کلسیم, برخی میوه ها و سبزیجات و نیز آجیل و شکلات حاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند. کبد نیز اگزالات تولید می کند.
سنگ های کلیوی رسوبات سختی هستند که در درون کلیه های شما و از نمک های اسیدی و املاح ساخته می شوند. علل ایجاد سنگ های کلیوی متعدند. سنگ کلیه زمانی ایجاد می شود که اجزای ادرار (شامل: مایع ادرار، املاح مختلف و اسیدها) از حالت تعادل خارج شده باشند. در چنین شرایطی ادرار شما حاوی مواد کریستالی بیشتری خواهد بود همچون کریستال های کلسیم، اگزالات و اسید اوریک و مایع موجود نیز قادر به رقیق سازی آنها نخواهد بود و به موازات تشکیل کریستال ها ادرار دچار کمبود موادی است که از چسبیدن کریستال ها به یکدیگر و تشکیل سنگ جلوگیری می کنند. حرکت و عبور سنگ کلیه غالباً با درد همراه است. به طور معمول درد از ناحیه پهلو و یا کمر دقیقاً در زیر دنده ها شروع می شود و به سمت تحتانی شکم و یا لگن حرکت می کند. زمانیکه سنگ وارد مجاری ادراری می شود شدت درد تغییر می یابد.
معمولاً سنگ های کلیوی منجر به آسیب جبران ناپذیر نمی شوند. صرف نظر از داروهای مسکن و نوشیدن مقادیر زیادی مایعات، درمان های دیگر غیر ضروری اند ولیکن به هرجهت درمان می تواند درپیشگیری از سنگ های مکرر در افراد مستعد کمک کننده باشد.
انواع سنگ های کلیوی عبارتند از:
۱- سنگهای کلسیمی
۲-سنگهای ناشی از عفونت
۳-سنگهای اسیداوریکی
۴- سنگهای سیستین
آزمایش های تشخیصی :
۱- آزمایش خون
۲-آزمایش ادرار
۳-آزمایش های تصویری
۴-آنالیز سنگ های دفع شده
فاکتورهای افزایش دهنده خطر تشکیل سنگهای کلیوی عبارتند از:
تاریخچه خانوادگی و یا سابقه شخصی ابتلا به سنگ کلیه: چنانچه فردی از اعضای خانواده تان سنگ کلیه داشته باشد ، شما نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارید. همچنین چنانچه خودتان قبلاً سنگ کلیه داشته اید مجددا در معرض خطر تشکیل سنگی دیگر قرار دارید.
افزایش سن: اگرچه سنگ کلیه در هر سنی می تواند تشکیل شود ولیکن در سنین بالای ۴۰ سال معمول تر هستند.
مرد بودن: احتمال تشکیل سنگهای کلیوی در مردان بیشتر است.
دهیدراتاسیون: ننوشیدن مقادیر کافی آب روزانه ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد. افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا تعریق زیادی دارند بایستی بیش از دیگران آب بنوشند.
برخی برنامه های غذایی خاص: رژیم های غذایی پرپروتئین، سدیم بالا و یا قند بالا ریسک ابتلا به برخی سنگهای کلیوی را افزایش می دهند.
چاقی: نمایه توده بدن(BMI) بالا، دورکمر بالا، و اضافه وزن با ریسک افزایش یافته تشکیل سنگهای کلیوی مرتبط هستند.
جراحی و بیماری های گوارشی: جراحی بای پس معده، بیماری روده تحریک پذیر و یا اسهال مزمن منجر به تغییراتی در فرایندهای گوارشی شده و جذب کلسیم را تحت تاثیر قرار داده و سطوح مواد تشکیل دهنده سنگ را در شما افزایش می دهند.
روش پیشگیری :
۱- نوشیدن آب
۲-مسکن ها
۳- نوشیدن روزانه یک فنجان چای سبز یا سیاه
۴- نوشیدن آب لیمو یا آب پرتقال
۵- استفاده از غذاهای غنی از اگزالات را محدود کنید
۶- انتخاب رژیم غذایی کم نمک و محدود از نظر پروتئین حیوانی
۷- به دریافت مواد غذایی غنی از کلسیم ادامه دهید ولیکن از دریافت مکمل کلسیم اجتناب کنید.
