علت بروز بیماری ام اس چیست؟

بیماری ام اس ( MS ) بیماری است که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار داده و باعث از دست رفتن کنترل عضلات، بینایی وتعادل می گردد. در بیماری MS اعصاب مغز و نخاع بوسیله سیستم ایمنی خود فرد آسیب می بیند.

این بیماری خود ایمنی و التهابی است که بدن آنتی ‌بادی هایی برعلیه خود ترشح می کند که به  غلاف چربی که پوشاننده اعصاب  (میلین ) میباشد آسیب می رساند و  سرعت هدایت پیام های عصبی کاهش می یابد و یا انتقال ‌رسانی در آن ناحیه مختل خواهد شد.

بیشتر بیماران معمولا در سنین ۴۰-۲۰ سال متوجه علائم بیماری MS می شوند. برای بسیاری ازاین افراد اولین علامت بیماری مولتیپل اسکلروزیس( یا فلج چندگانه در چشم )است  بیماری عموما به عصب ارتباط دهنده چشم به مغز صدمه میزند. این حالت معمولا تنها بر یک چشم تاثیر میگذارد، اما در موارد نادر شامل هر دو چشم میشود.  

علائم بیماری ام اس عبارتند از: 

تاری دید

مات بودن رنگ ها

درد درناحیه چشم، به ویژه هنگامی که آن را حرکت می دهید. درد در ناحیه کمر

خستگی شدید 

احساس گرما و مشکلات مربوطه آن

مشکلات در راه رفتن معمولی

مشکل داشتن در حفظ تعادل.

حس‌های عجیب و غیرعادی:

 اولین نشانه بیماری ام اس که ممکن است حس های عجیبی در بدنتان باشد عبارتند از:

احساسی شبیه شوک برقی وقتی که سر و یا گردنتان را حرکت می دهید. ممکن است از ستون فقرات شروع شده و به دستها و پاهایتان منتقل شود.

بی حسی، اغلب در صورت

احساس سوزن سوزن شدن

احساس سفتی و تورم

خارش شدید

اگر شما یک یا چند نشانه که از نشانه های شایع ام اس هستند را داشتید، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد آزمایش دهد.

این آزمایشها می تواند شامل موارد زیر باشد:

آزمایش خون برای مشکلات دیگر با علایم شبیه به ام اس مانند بیماری لایم.

آزمایش برای اندازه گیری سرعت سیگنال های در حال حرکت در اعصاب.

کشیدن مایع نخاعی برای بررسی مایعی که در مغز و نخاع در جریان است؛ ممکن است نشانه هایی را نشان دهد که سیستم ایمنی بدن شما در حال آسیب زدن به سیستم عصبیتان است، و این نشانه ها در ام اس اتفاق می افتد.

ام آر آی، که از مغز عکس می گیرد، تا پزشک شما بتواند مناطق آسیب دیده را بررسی کند.

دانش انسان‌ها امروزه به حدی رسیده که برای بعضی بیماری‌ها درمان کاملی وجود دارد. مثلاً در مورد آپاندیسیت با یک عمل جراحی ساده و در مورد گلودرد چرکی با یک دوره استفاده از آنتی‌بیوتیک مناسب می‌توان مسئله را کاملاً حل کرد.تاکنون دلیل پیدایش این بیماری مشخص نشده است ولی بنظر می رسد که بروز این بیماری ارتباطی با پاسخهای خود ایمنی داشته باشد. چیزهائی مثل یک ویروس ممکن است باعث تحریک سیستم ایمنی شده و بدن را وادار به تولید پادتن هایی کند که به اشتباه به عناصر خودی بدن حمله می کنند،  

البته علاوه بر ویروس، محققان معتقدند که پاسخهای خود ایمنی (یعنی عملکرد دستگاه ایمنی علیه میزبان و نه یک عامل خارجی) می تواند در اثر عوامل محیطی و یا ژنتیکی نیز اتفاق بیفتد.

چگونه بیماری ام اس تشخیص داده می شود؟

پزشکان موقعی به MS مشکوک می شوند که بیمار نسبتاً جوان با علائم حرکتی و یا حسی که مرتباً حالت فعال و سپس خفته بخود می گیرد مواجه شوند. پزشکان مانند هر بیماری دیگری باید یک تاریخچه پزشکی دقیق را در کنار معاینه فیزیکی فرد قرار داده تا بتوانند به تشخیص MS نزدیک شوند. البته برای رسیدن به یک تشخیص قطعی باید مجموعه ای از تستها را برای کنار گذاشتن سایر بیماریهای مشابه انجام داد. بهترین وسیله برای نشان دادن نقاطی از دستگاه عصبی مرکزی ( مغز و نخاع ) که میلین در آنها از بین رفته است و پلاک ایجاد شده MRI می باشد.

پزشک همچنین ممکن است « آزمایشات پتانسیل برانگیخته » را که می توان روی اعصاب و حواس مختلف مثل بینائی، شنوایی ، ... انجام داد، درخواست کنند. در این آزمایشات این اعصاب تحریک شده و سرعت انتقال پیام الکتریکی در آنها اندازه گیری می شود. بیماران مبتلا به MS پاسخ کندتر و آهسته تری نسبت به تحریک اعصاب از خود نشان می دهند. پزشک همچنین ممکن است آزمایش بررسی مایع مغزی- نخاعی (که از طریق کمر این مایع گرفته می شود و بر روی آن آزمایشاتی انجام می گیرد) را درخواست نماید. مایع مغزی – نخاعی در افراد مبتلا به MS حاوی سطوح بالای پروتئین و WBC سفید بالاتر از حد معمول می باشد.

درمان بیماری ام اس چیست ؟

هنوز درمان قطعی برای MS پیدا نشده است. امروزه ترکیب درمان داروئی و درمان فیزیکی برای کاهش علائم و یا حتی به مرحله نهفته بردن بیماری توصیه می شود. درمان بیماری MS توسط یک تیم شامل متخصص مغز و اعصاب و متخصص درمان فیزیکی انجام می گیرد. استفاده از داروهای استروئیدی مثل متیل پردنیزون و پردنیزون برای تخفیف علائم بیماری مفید می باشند البته اگر در یک دوره کوتاه مدت مصرف شوند. استروئیدها همچنین می توانند به بهبود اشکالات بینائی در این بیماران کمک کنند.

  درمانهای فیزیکی و شغلی نیز به بیمار کمک می کندکه محدوده حرکات خود، قدرت عضلات و انعطاف پذیری آنها را حفظ کنند و همچنین برای جبران اختلال هماهنگی بین حرکات در تعادل را بیاموزند تا بتواند علیرغم ناتوانائی هائی که دچار آن شده اند، کارکرد خود را حفظ کرده و به شغل خود ادامه دهند.

چگونه به بیماران ام اس کمک کنیم؟

محرم اسرار و مشکلات بیمار باشید و گاهی اجازه دهید با شما درد دل کند و مشکلاتش را بازگو نماید. کمترین فایده این کار، سبک شدن و آرام شدن اوست. علاوه بر این شما با مشکلات او آشنا می شوید و سعی می کنید آنها را برطرف نمایید.

اگر چه درمانی برای بیماری ام اس وجود ندارد، اما راه مناسبی که برای کمک به این بیماران وجود دارد این است که همیشه در دسترس آنها باشیم و آنها را تنها نگذاریم. اگر چه ممکن است معلولیت آنها جزئی باشد و بتوانند از پس کارهای روزانه خود برآیند، اما بروز حملات عصبی به آنها خبر نمی دهد و اگر این بیماران خود را در شرایط حمله تنها و ناتوان ببینند، شرایط روحی شان آسیب می بیند و ممکن است خیلی زود بیماری، آنها را از پا درآورد.

بنابراین سعی کنید در دسترس بیمار باشید و او را تنها نگذارید. در صورت لزوم برایش پرستار بگیرید و کارهای سخت را به او نسپارید. شرایط منزل را طوری فراهم کنید که سرشار از صمیمیت باشد و کمترین استرسی به بیمار وارد نشود، چون استرس بیماری را بدتر می کند. از کم هزینه ترین چیزها(مثل خندیدن و شاد بودن) برای بهبود شرایط او استفاده کنید.