به دردهای معمولی خود توجه کنید، به واکنش طبیعی بدن به غذا و فعالیت ها توجه کنید تا بتوانید در مواقع لازم علایم حمله قلبی را شناسایی کنید. اگر به فشارخون بالا، کلسترول بالا، چاقی مفرط هستید یا دخانیات استعمال می کنید واکنش های بدن خود را به طور جدی کنترل کنید.
مردان و زنان از لحاظ اغلب عوامل خطرساز برای بیماری قلبی- شامل کلسترول بالا، کمی فعالیت بدنی، سیگار کشیدن- با هم فرقی ندارند- اما برخی از تفاوت های جنسیتی از لحاظ بروز، علائم و پیامد بیماری قلبی میان آنها وجود دارد.
شایع ترین علامت حمله قلبی در زنان :
- درد
- فشار
- ناراحتی در قفسه سینه است.
اما این علائم همیشه نشانه‌ی برجسته‌ای برای بیماری قلبی، به ویژه در زنان نیست.گاهی اوقات زنان ممکن است یک حمله قلبی بدون درد قفسه سینه داشته باشند.
برخی علائم دیگر مانند:
- درد در ناحیه گردن، فک، شانه، کمر درد یا ناراحتی شکمی
- تنگی نفس
- درد در یک یا هر دو دست
- تهوع یا استفراغ
- تعریق
- سرگیجه یا سبک سری
- خستگی غیرمعمول
این علائم می‌تواند از دردهای سینه خفیف، آشکارتر باشد که اغلب با حملات قلبی همراه است. زنان ممکن است درد قفسه سینه را به عنوان علائم فشار در این ناحیه یا تنگی تفسیر کنند. این ممکن است به این دلیل باشد که زنان بیشتر در معرض انسداد هستند. انسداد نه تنها در شریان‌های اصلی خود، بلکه در شریان‌های کوچکتر که خون را به قلب می‌رسانند.
۸ نکته در مورد خطرات بیماری قلبی در زنان و بهترین شیوه کنترل آنها :
۱- کلسترول نامطلوب:
اثر کلسترول بالا در بیماری قلبی در زنان و مردان اندکی متفاوت است. میزان پایین کلسترول "خوب" HDL (زیر ۵۰ میلی گرم در دسی لیتر) نسبت به میزان بالای کلسترول "بد" LDL برای زنان خطرناک تر است، در حالیکه در مردان میزان بالای کلسترول بد مهمترین عامل خطر ساز مربوط به بیماری قلبی است.
میزان کل کلسترول اهمیت کمتری نسبت به شاخصی دارد که از تقسیم کردن کلسترول کل بر کلسترول HDL به دست می آید. نسبت مطلوب در زنان ۳.۲ است. خطر بیماری قلبی در زنان به میزان کلسترول غیر HDL آنها ( کلسترول کل منهای HDL) هم بستگی دارد، این عدد باید کمتر از ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.
چه کار باید کرد:هر پنج سال یک بار چربی خون ناشتای تان را اندازه بگیرید. اگر میزان کلسترول تان بالا باشد، اول باید تغییرات سبک زندگی- ورزش، سیگار نکشیدن، کنترل وزن، و رژیم غذایی مغذی که حاوی مقدار زیادی سبزی، میوه باشد را مورد توجه قرار دهید.
پزشک شما ممکن است میزان خطری که با آن مواجه هستید، دارو هم برای تان تجویز کند.
۲- نقش التهاب
کلسترول تنها شاخص خطر بیماری قلبی نیست. شواهد موجود نشان می دهد که التهاب هم در ایجاد پلاک های شریانی مسدودکننده نقش دارد. امروزه به پروتئین واکنشی ِ C یا CRP - ماده ای که در بدن در پاسخ به عفونت و التهاب ایجاد می شود، توجه زیاد شده است. اکنون یک آزمایش برای تعیین التهاب رگ های خونی وجود دارد که CRP با حساسیت بالا یا hsCRP نامیده می شود.
در نتیجه چنین یافته هایی، آزمایش hsCRP در حال حاضر اغلب برای تخمین زدن احتمال حمله قلبی به کار می رود.
چه کار باید کرد: زنان سالم بدون عوامل خطرساز برای بیماری قلب، نیازی به انجام دادن آزمایش hsCRP ندارند. همچنین زنان در معرض خطر بالای بیماری قلبی که از قلب تحت درمان هستند ، هم لازم نیست این آزمایش را انجام دهند.
با این حال اگر میزان کلسترول شما طبیعی است، اما سایر عوامل خطرساز برای بیماری قلبی یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی را دارید، آزمایش hsCRP ممکن است به عنوان شاخصی برای کمک به تصمیم گیری برای دادن یا ندادن دارو به شما به کار رود.
۳- کنترل فشار خون
فشار خون بالا هم در زنان و هم در مدران به سلول های پوشاننده جدار داخلی رگ های کورونری آسیب می رسانند و زمینه را برای ایجاد التهاب و ایجاد پلاک چربی فراهم می کنند.
میزان مطلوب فشار خون کمتر از ۱۲۰روی ۸۰ میلی متر جیوه است. زنان تا سن ۵۵ سالگی نسبت به مردان با احتمال کمتری دچار فشارخون بالا می شوند. اما پس از آن، فشار خون زنان به طور معمول با سرعت بیشتری نسبت به مردان افزایش پیدا می کند، و تا ۷۰ سالگی حدود ۸۰ درصد زنان فشار خون بالا دارند.
اگر فشار خون شما به ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه یا بالاتر برسد، پزشکتان ممکن است برای تان دارو، معمولا یک داروی ادرارآور تیازیدی، تجویز کند.
۴- نیاز به ورزش
بیش از ۵۰ سال پژوهش نشان داده است که هر چه شما از لحاظ جسمی فعال تر باشید، خطر ابتلا به بیماری قلبی در شما کاهش می یابد.
در یک بررسی در زنان پس از سن یائسگی در خطر بیماری قلبی- عروقی، زنانی که آمادگی بدنی داشتند (می توانستند با سرعت ۸ کیلومتر در ساعت به طور آهسته بدوند یا یک فعالیت جسمی معادل آن را انجام دهند) نسبت به افرادی که آمادگی بدنی نداشتند، - بدون توجه وزن شان- میزان کمتری از حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ و میر به این علت داشتند.
ورزش باعث تشدید بسیاری از تغییرات مفید در قلب و شریان های کورونر می شود، از جمله افزاش فعالیت آنتی اکسیدان (ضداکسیداسیون) و بهبود کارد آندوتلیوم (سلول هایی که پوشش درونی رگ ها را تشکیل می دهند). ورزش می تواند میزان HDL را بالا ببرد و میزان تری گلیسیریدهای خون را پایین بیاورد.
چه کار باید کرد:ورزش کردن- پس از سیگار نکشیدن- احتمالا مهمترین عامل منفردی است که خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد.
یک بررسی نشان داد که ۸۴ درصد زنان (۷۶ درصد مردان) پیش از بروز حمله قلبی علائم پیشینی (پرودرومال) - علائم اولیه هشدار دهنده اولیه مربوط به بیماری قلبی (درد قفسه سینه، بازو، تنگ نفس، و خستگی) را در طول یک سال پیش از اولین حمله قلبی را از خود بروز داده اند.
چه کار باید کرد:درسی که باید بگیرید این است، اگر به طور غیرمعمول احساس خستگی، درد مبهم در قفسه سینه یا تنگ نفس می کنید، به نزد دکترتان بروید تا مطمئن شوید که بیماری قلبی ندارید.
۶ - داشتن حالات افسردگی :
پیوندهای میان روان و قلب را به سختی می توان به صورت کمی بیان کرد اما اغلب کارشناسان سلامت توافق دارند که عوامل روانی ممکن است در خطر بیماری قلبی دخیل باشند.
یکی از قابل توجه ترین این عوامل برای زنان افسردگی است. افسردگی با افزایش خطر بیماری قلبی مرگبار، از جمله مرگ قلبی ناگهانی همراهی داشت، حتی پس از آنکه سایر عوامل خطرساز (مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگار کشیدن، چاقی، و عدم تحرک جسمی کافی) در نظر گرفته شده بود.
تنها افسردگی نیست که خطر بیماری قلبی را می افزاید؛ حمله قلبی هم باعث افسردگی می شود، که خود این افسردگی به نوبه خود خطر حمله قلبی دوم را افزایش می دهد.
یک تاثیر افسردگی این است که باعث می شود زن در مراقبت خودش - از لحاظ ورزش کردن، اجتناب از سیگار، داشتن رژیم غذایی مناسب، و مصرف داروها- اعمال کند.
چه کار باید کرد:اگر از لحاظ عاطفی دوره سختی را می گذرانید، سلامت قلب تان یکی از دلایل بسیاری است که باید رفتن به نزد متخصص بهداشت روانی را در نظر داشته باشید. از پزشک خانواده تان بخواهید شما را به متخصص مناسب معرفی کند
۷- خواب و قلب
خواب بد با فشار خون بالا، تصلب شرائین، نارسایی قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی، دیابت و چاقی ارتباط دارد. در یک بررسی در زنان میانسال که هر شب بیش از ۵ ساعت نمی خوابیدند، در طول یک دوره ده ساله نسبت به زنانی که به طور متوسط هشت ساعت در شبانه روز می خوابیدند، ۳۰ بیشتر در معرض بیماری قلبی بودند.
خواب ناکافی همچنین با رسوب کلسیم در عروق کورنری قلب، که یک بخش تشکیل دهنده پلاک تصلب شرایین، است، ارتباط دارد. یک خطر قلبی-عروقی دیگر یک مشکل تنفسی مختل کننده خواب به نام "قطع تنفس حین خواب" (sleep apnea) است. و میزان چندین شاخص التهابی در خون (CRP، اینترلوکین ۶، فاکتور نکروز تومور- آلفا و دیگر شاخص ها) در نتیجه خواب ناکافی افزایش می یابد.
۸- داروهای که ممکن است به آنها نیاز داشته باشید یا نداشته باشید
داروهای گروه استاتین ها درمان انتخابی برای بهبود میزان کلسترول خون هستند. این دارو میزان کلسترول بد (LDL) را کاهش می دهند، اندکی میزان کلسترول خوب (HDL) را بالا می برند، و اندکی میزان تری گلیسریدها را کاهش می دهند. میزان این کاهش ها بسته نوع و مقدار استاتین مصرفی دارد.
استاتین ها برای افرادی که علیرغم تغییرات سبک زندگی میزان کلسترول خون آنها بالا می ماند، یک گزینه درمانی است. اما این داروها برای هر کسی ضروری نیستند. این داروها ممکن است باعث عوارض جانبی ناراحت کننده ای- به خصوص دردهای عضلانی- و در موارد نادری مشکلات کبدی شوند. و گرچه نشان داده شدهاست که این داروها خطر مشکلات قلبی-عروقی (از جمله حملات قلبی مرگبار) را در زنانی که قبلا دچار بیماری قلبی بوده اند، کاهش می دهند،
هنوز روشن نیست که آیا زنان دارای میزان بالای کلسترول بدون نشانه بیماری قلبی نیز ممکن است از مصرف این داروها سود ببرند یا نه.
سایر داروهایی که میزان کلسترول را هدف قرار می دهند نیز ممکن است در برخی شرایط مناسب باشند.
چه کار باید کرد:با دکترتان صحبت کنید. اگر تری گلیسرید بالا و LDL بالا دارید، یک گروه دارویی به نام مشتقات اسید فیبریک (مانند جمفیبروزیل) ممکن است به شما کمک کند.
اگر میزان HDL یا کلسترول خوب تان پایین است، یک گزینه درمانی استفاده از داروی نیاسین است که هم HDL را بالا می برد و هم LDL و تری گلیسرید را کاهش می دهد. برای ایجاد این اثر معمولا باید نیاسین با دوزهای نسبتا بالا به بیمار داده شود و درمان تحت نظر متخصص باشد.
مصرف آسپیرین یک علامت سوال برای زنان بوده است. نشان داده شده است که مصرف روزانه آسپیرین خطر اولین حمله قلبی در مردان را کاهش می دهد، اما "بررسی سلامت زنان" در آمریکا نتوانست نتایج مشابهی را در مورد زنان به دست دهد.
مصرف روزانه آسپیرین به پیشگیری از سکته های مغزی ناشی از نرسیدن خون به مغز (شایع ترین نوع سکته مغزی) کمک کرد و تا حدودی در پیشگیری از حملات قلبی در میان زنان ۶۵ ساله و بالاتر موثر بود. اما در زنان زیر ۶۵ سال، مصرف روزانه آسپیرین نسبت به دارونما اثر بیشتری در پیشگیری از حملات قلبی نداشت. روشن است که آسپیرین دارویی معجزه آسا نیست، و دارویی کاملا بدون عارضه هم نیست. خونریزی گوارشی و سکته مغزی ناشی از خونریزی در رگ ها مغز جزو خطرات مصرف منظم آسپیرین هستند.
چه کار باید کرد:
با دکترتان در مورد خطرات و منافع مصرف آسپیرین مشورت کنید. به یاد داشته باشید که یک سبک زندگی سالم می تواند در پیشگیری از سکته مغزی و حمله قلبی بسیار موثرتر از آسپیرین باشد.
آیا برای بیماری قلبی تنها زنان مسن‌تر باید نگران باشند؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که خیر. زنان در تمام سنین باید بیماری قلبی را جدی بگیرند. زنان زیر ۶۵ سال و به ویژه افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی را دارند، نیاز به توجه دقیقی به عوامل خطرزای بیماری قلبی در زنان دارند.
زنان برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی چه کنند؟
زنان می‌توانند تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنند تا خطر بیماری قلبی را کاهش دهند، از جمله:
- ترک سیگار
- انجام ورزش به طور منظم
- حفظ وزن سالم
- خوردن یک رژیم غذایی سالم که حاوی انواع مغزها (گردو، بادام و چسته و …)، میوه‌ها و سبزیجات و محصولات لبنی کم چرب است. اجتناب از مصرف چربی اشباع شده و یا ترانس، نمک زیاد و قند بالا.
زنان همچنین باید مصرف داروهای تجویزی را مدیریت کنند، مانند داروهای فشار خون، خون ساز و آسپرین.
به عبارت دیگر زنان باید شرایطی که عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت را کنترل می‌کنند را بهتر مدیریت کنند.
ورزش برای کاهش خطر بیماری قلبی در زنان:
به طور کلی، در اغلب روزهای هفته، همه باید ورزش‌های هوازی متوسط را انجام دهند، مثل پیاده روی با سرعت سریع.
وزارت بهداشت و سلامت به ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط در هفته، ۷۵ دقیقه فعالیت هوازی شدید در هفته و یا ترکیبی از فعالیت متوسط و شدید هوازی را توصیه می‌کند. که در نهایت این توصیه حدود ۳۰ دقیقه در روز و پنج روز در هفته را شامل می‌شود.
برای سلامتی بیشتر و عمل به توصیه وزارت بهداشت، بهتر است که به مدت ۳۰۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط و یا ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی شدید در هفته را هدف قرار دهید. این حدود ۶۰ دقیقه در روز و پنج روز در هفته است.
اگر نمی‌توانید تمام تمرینات ورزشی خود را در یک جلسه تکمیل کنید، سعی کنید فعالیت فیزیکی خود را در چندین جلسه ۱۰ دقیقه‌ای در طول روز انجام دهید. با این برنامه هنوز هم همان مزایای سلامت قلب را دریافت خواهید کرد.
آموزش تمرین ورزشی برای پیشگیری و کاهش بیماری قلبی در زنان:
انجام فعالیت‌های شدید ولی کوتاه در بین فعالیت‌های سبک‌تر را جایگزین کنید، این یک جایگزین ورزشی دیگری است که می‌توانید امتحان کنید.
به عنوان مثال، شما می‌توانید انجام کوتاه مدت دویدن یا پیاده روی سریع را به پیاده روی‌های معمول خود متصل کنید.
آموزش فاصله بین فعالیت‌های شدید و سبک‌تر، می‌تواند به شما کمک کند کالری بیشتری را نسبت به ورزش مداوم بسوزانید.
همین طور می‌تواند به شما در حفظ وزن سالم و حفظ سلامت قلب یا کاهش بیماری قلبی در زنان کمک کند.
شما می‌توانید سایر تغییرات کوچک را برای افزایش فعالیت فیزیکی خود در طول روز انجام دهید. به عنوان مثال، سعی کنید به جای آسانسور، از طریق پله‌ها رفت و آمد کنید، دوچرخه سواری کنید. یا هنگام تماشای تلویزیون، کارهای خود را انجام دهید.
وزن سالم چیست؟
آنچه که وزن سالم محسوب می‌شود از فردی به فردی دیگر متفاوت است. اما داشتن یک شاخص توده بدنی طبیعی (BMI) مفید است.
BMI از طریق اندازه گیری قد و وزن محاسبه می‌شود. BMI ۲۵ یا بالاتر می‌تواند با افزایش خطر بیماری قلبی در زنان همراه باشد.
دور کمر همچنین یک ابزار مفید، برای اندازه گیری اضافه وزن است. به طور کلی اگر اندازه کمر در زنان بیش از ۳۵ اینچ (۸۹ سانتیمتر) باشد، اضافه وزن دارند.
از دست دادن حتی مقدار کمی وزن می‌تواند، به کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند. که هر دو فاکتور باعث افزایش خطر بیماری قلبی در زنان می‌شوند.
آیا درمان بیماری قلبی در زنان متفاوت از مردان است؟
به طور کلی، درمان بیماری قلبی در زنان و مردان مشابه است. درمان ممکن است شامل داروها، آنژیوپلاستی و استنت گذاری یا عمل جراحی بای پس عروق کرونر باشد.
آنژیوپلاستی و استنت گذاری، درمان‌های معمول برای حمله قلبی در مردان و زنان است.
همچنین در زنان، اگر علائم قلب عمدتاً ناشی از بیماری عروق کرونر است، درمان به طور کلی شامل تغییر سبک زندگی سالم و داروها می‌شود.
پزشکان ممکن است توانبخشی قلب را برای بهبود سلامت و بهبودی بیماری‌های قلبی توصیه کنند
مصرف آسپیرین برای جلوگیری از بیماری قلبی در زنان:
وزارت بهداشت از زنان می‌خواهد که برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، هوشیارانه‌تر عمل نمایند. برای بعضی از زنان، این هوشیاری شامل مصرف روزانه آسپرین است. اما استفاده روزمره آسپرین، برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی در زنان زیر سن ۶۵ سال توصیه نمی‌شود.
پزشکان ممکن است توصیه کنند که زنان بالای ۶۵ سال روزانه ۸۱ میلی گرم آسپیرین را برای جلوگیری از بیماری قلبی در صورت کنترل فشار خون خود، مصرف کنند. آسپرین برای پیشگیری از سکته مغزی نیز برای زنان کمتر از ۶۵ سال در نظر گرفته می‌شود.
اما، آسپرین را برای پیشگیری از بیماری قلبی در زنان در نظر نگیرید. با پزشک متخصص در مورد خطرات و مزایای استفاده از آسپرین بر اساس عامل خطر فردی خود صحبت کنید.
کلام آخر:
اگر علائم نگران کننده ای دارید، آن را با دکترتان در میان بگذارید. و پیش متخصصی بروید که به حرف شما گوش می دهد و نگرانی های شما را جدی می گیرد. حتی ممکن است در یک مرکز تخصصی قلب بتوانید پزشکی را که متخصص سلامت قلب زنان است را پیدا کنید.
