سیستم ایمنی بدن برای بقای انسان ضروری است. این سیستم، بدن را در برابر مهاجمان بیرونی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و توکسین‌ها (مواد سمی تولید شده توسط میکروب‌ها) محافظت می‌کند. بدون داشتن سیستم ایمنی، بدن ما برای حمله به باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و موارد دیگر آماده نخواهد بود. مصونیت، از بدن در مقابل بیماری‌های خاص محافظت می‌کند. این سیستم نه تنها عوامل بیماری‌زای خاص را تشخیص می‌دهد بلکه آنها را به خاطر می‌سپارد.یعنی اگر بدن دو بار با یک عامل بیماری‌زا مواجه شود، سیستم ایمنی بار دوم را تشخیص می‌دهد. در این حالت بدن، برای مقابله با بیماری سریعتر واکنش نشان می‌دهد.
سیستم ایمنی چیست?
بطور کلی سیستم ایمنی به دو قسمت تقسیم می‌شود.
۱- هنگام تولد وجود دارد و به آن سیستم مادرزادی می‌گویند.
۲- ایمنی، که با نام مصونیت شناخته می‌شود، با رشد بدن ایجاد می‌شود.پوست بخشی از آن است. پوست، سد ضدآبی در مقابل نفوذ عوامل بیماری‌زا است. شیره‌ی معده با میزان اسید بالایی که دارد، بسیاری از باکتری‌های موجود در غذا را از بین می‌برد .
ساختار سیستم ایمنی:
سیستم ایمنی از شبکه وسیعی از سلول‌ها و بافت‌ها تشکیل شده که به طور مداوم ورود و حمله مهاجمان بیگانه مانند باکتری‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند و به محض مشاهده دشمن یا عامل بیگانه، برای حمله متناسب با آن آماده می‌شوند. سیستم ایمنی در سراسر بدن پخش شده و انواع بسیاری از سلول‌ها، اندام‌ها، پروتئین‌ها و بافت‌ها را درگیر می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم این سیستم این است که می‌تواند بافت بدن را از بافت خارجی متمایز کند (شناخت سلول‌های خودی از غیر خودی). سلول‌های مرده و معیوب نیز توسط سیستم ایمنی بدن شناخته شده و حذف می‌شوند.
سلول‌های بخش‌های مختلف سیستم ایمنی بدن در اندام‌های متعددی ساخته شده‌اند، از جمله:
- آدنوئیدها: شامل دو غده کوچک هستند که در قسمت پشتی بینی قرار دارند.
- مغز استخوان: بافت نرم و اسفنج شکلی است که در حفره‌های استخوانی یافت می‌شود.
- گره های لنفاوی: اندام‌های کوچک لوبیا شکلی که در تمام بدن وجود دارند و از طریق رگ‌های لنفاوی به هم متصل می‌شوند.
- عروق لنفاوی: شبکه‌ای از کانال‌ها در سراسر بدن هستند که لنفوسیت‌ها و مایع لنف را در سراسر بدن به گردش در می‌آورند.
- لکه‌های پی‌یری: سلول‌هایی از جنس بافت لنفاوی هستند .
- طحال: اندامی به اندازه یک مشت است که در حفره شکمی قرار دارد.
- تیموس: غده‌ای است که از دو لوب تشکیل شده و در جلوی نای و پشت استخوان سینه قرار می‌گیرد.
- لوزه‌ها: دو توده بیضی شکل که در قسمت پشت گلو جای دارند.
گلبول‌های سفید: گلبول سفید خون، سلولی در جریان خون است که به نام «لکوسیت‌ها» (Leukocytes) نیز شناخته می‌شوند. این سلول‌ها درون رگ‌های خونی و عروق لنفاوی در بدن گردش می‌کنند. گلبول‌های سفید به صورت مداوم درون مایعات بدنی نشانه‌های عوامل بیماری‌زا یا بیگانه را دنبال می‌کنند. این سلول‌ها هنگامی که با یک عامل یا جسم بیگانه مواجه شوند، شروع به تکثیر کرده و پیام‌هایی یا سیگنال‌هایی را به سایر گلبول‌های سفید ارسال می‌کنند. در واقع با این کار گلبول‌های سفید دیگر را برای مقابله با عوامل بیماری‌زا دعوت می‌کنند.
چطور سیستم ایمنی را تقویت کنیم؟
اگر بخواهیم بگوییم که چگونه سیستم ایمنی را تقویت کنیم، اولین و مهم ترین اقدام لازم دوری کردن از تمام عوامل و منابع بیماری زا است. مثلا در دوران بارداری روبوسی کردن را کنار بگذارید، پس از دست دادن با کسی که شک دارید بیمار است حتما دستان خود را با آب و صابون بشویید. از رفتن به مکان هایی مانند بیمارستان ها و حضور در جمع بیماران مبتلا به بیماری های واگیردار اجتناب کنید.
سایر اقداماتی که می توانید برای محافظت از خود وخانواده تان انجام دهید، شامل موارد زیر است:
- قبل از اقدام به بارداری واکسیناسیون خود را تکمیل کنید: با انجام یک آزمایش خون کامل می توانید از تیتر تمام آنتی بادی های (پادتن ها) موجود در بدن خود آگاه شوید. به این ترتیب مشخص می شود که نسبت به کدامیک از بیماری های خطرناک مصون هستید و نسبت به کدامیک هیچ مصونیتی ندارید و باید حداقل سه ماه پیش از اقدام به بارداری واکسن آن را دریافت کنید.
- یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید: داشتن یک سیستم غذایی متعادل و پرهیز از مصرف مواد غذایی فرآوری شده و آماده در تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بروز بیماری ها تاثیر شگرفی خواهد داشت.
- غذاهای تقویت کننده سیستم ایمنی: خوردن غذاهای تقویت کننده سیستم ایمنی همچون سیر، پیاز، زنجبیل، عسل و ... را فراموش نکنید.
- مکمل ها و ویتامین های پره ناتال را فراموش نکنید: با مصرف درست و منظم انواع ویتامین ها، خود را در برابر بیشتر عفونت ها مصون سازید.
- در مواقع لازم به پزشک مراجعه کنید: گرچه اکنون می دانید که چطور سیستم ایمنی را تقویت کنیم اما هر زمانی که حالات بیماری به شما دست داد، برای اطمینان از سلامت خود و جنین، نشانه های خود را با پزشکتان در میان بگذارید. مصرف برخی از داروها در دوران بارداری مجاز است و می تواند علائم بیماری را تسکین دهد.
درمان بیماری نقص سیستم ایمنی بدن:
۱- از ویتامین‌ها کمک بگیرید
۲- آنتی اکسیدان
۳- پرهیز از کم خوابی و کم آبی
عوامل تضعیف سیستم ایمنی بدن:
۱-الکل
۲- فسف فود
۳ـ مصرف مقدار زیادی شکر
۴ـ استرس
۵ـ کمبود خواب
۶ـ سیگار کشیدن
روش های برای افزایش ایمنی بدن:
۱- آرامش
۲ـ رزیم غذایی سالم
۳ـ ورزش
۴ ـ محدود کردن مصرف الکل و دخانیت
۵ـ چای سبز
۹ دارو گیاهی برتر برای افزایش ایمنی بدن:
۱-پونه کوهی
۲ـ پنجه گربه ای
۳ـ زنجبیل
۴ـ میخک
۵ـ سر خار گل
۶ـ جینسینگ
۷ـ زردچوبه
۸ـ سیر
۹ـ فلفل دلمه
