چه زمانی بایدسر درد را جدی گرفت وبه پزشک مراجعه کرد ؟

  سر درد یکی از رایج ترین قسمت های درد در بدن است. شروع یک سر درد ممکن است به خودی خود شروع شده  یا به فعالیت روزمره ما مرتبط باشد.  همه ما سردرد را تجربه کردیم و کمتر کسی است که این مشکل را تجربه نکرده باشد. همچنین تعداد کسانی که دچار سر درد های مداوم می‌شوند هم کم نیستند. سردردهای کوچک، کمی شما را اذیت می‌کنند و با چند دقیقه استراحت، خوردن کمی قهوه یا داروی خانگی خوب می‌شوند ولی اگر سر درد شما خیلی شدید و غیر معمول است، باید نگران بیماری های از قبیل سکته‌ی مغزی، تومور یا لخته شدن خون باشید. خوشبختانه این مشکلات به ندرت پیش می‌آیند. با این حال لازم است انواع سر درد را بشناسید و بدانید برای درمان آنها چه کاری از شما ساخته است؟ دلیل بیشتر سردردها هنوز شناخته نشده است. می‌دانیم که بافت مغز و استخوان جمجمه نمی‌توانند باعث سردرد شوند چون عصب‌های گیرنده‌ی پیام درد را ندارند ولی رگ‌های خونی در سر و گردن و همچنین بافت‌های اطراف مغز و بعضی عصب‌های اصلی که از مغز منشعب می‌شوند می‌توانند پیام درد را منتقل کنند. پوست سر، سینوس‌ها، دندان‌ها و ماهیچه‌ها و مفاصل گردن هم می‌توانند باعث سردرد شوند . 

کدام سردردها به ما هشدار می دهد؟

سردردی که برای اولین بار ایجاد شده یا ناگهانی شروع شود و همراه با افت هوشیاری باشد. تغییر الگوی سردرد یعنی سردرد همراه با حالتهای تهو ع، تب و سفتی گردن باید بررسی شود. سردردی که به دنبال ضربه مثل تصادف ایجاد شده باشد و سردردی که باعث گیجی بشود نیز باید بررسی شود. همچنین سردرد همراه با ضعف اندام یک طرف بدن باید جدی گرفته شود.

بیشتر سردردها در یکی از چهار نوع زیر می گنجند:

1.   سردرد تنشی
2.   سردرد میگرنی
3.   سردرد مزمن روزانه
4.   سردرد خوشه ای

انواع سردرد در بزرگسالان، تشخیص و درمان :

۱-  سردردهای تنشی:  در این نوع از سردرد ، معمولا به دلیل درگیر شدن ماهیچه های گردن و صورت و یا سفت شدن آن ها ، سردرد ایجاد می شود که این نوع سردرد بسیار رایج است .

۲-  سردردهای میگرنی :میگرن معمولا نوعی از سردرد بسیار شدید است که با درد های کوبنده ، تپشی و نبض دار همراه می باشد. سردرد میگرنی ممکن است در قسمت راست سر ، چپ ، یا  جلوی سر ایجاد شود. معمولا علائمی مانند تهوع و استفراغ نیز با این نوع سردرد به وجود می آید. گاهی این درد به قدری شدید است که برای کودک ناتوان کننده می شود.

۳- سردردهای خوشه ای :  این نوع از سردرد بسیار شدید و دردناک بوده و ممکن است  هفته ها ادامه داشته باشد. ناحیه درد معمولا در قسمت سر و پشت چشم بوده و گاهی همراه با مسدود شدن راه بینی ، اشک ریختن و قرمز شدن چشم ها همراه می باشد.

۴- سردرد التهابی: در این نوع از سردرد ها ، می توان عوامل عفونی موثر در این سردرد ها را اشاره کرد. بر اثر ایجاد اختلالات دیگر مانند عفونت سینوسی ، سکته مغزی و یا مننژیت ، این نوع سردرد به وجود می آید.

۵- سردرد گردنی : دردی که به واسطه این نوع سردرد ایجاد می شود معمولا یک طرفه بوده و از ناحیه گردن شروع شده و پس از آن در قسمت سر منتشر می شود. این سردرد در قسمت ستون مهره های گردن به وجود می آید و ممکن است در ابتدا شروع درد به صورت گاه گاه بوده ولی به سردردی دائمی تبدیل شود. یکی از دلایل بروز این نوع سردرد معمولا بخاطر فشار ایجاد شده به ناحیه ستون فقرات و گردن می باشد.

۶- سردرد به علت استفاده بیش از اندازه از داروها

۷- سردرد های پس از ضربه : سردردهایی که بین یک تا دو روز بعد از یک ضربه به سر رخ می دهند، نسبتاً شایع اند. بیشتر افراد یک ناراحتی مبهم کلی، دردناک، پایدار، که به طور متناوب بدتر می شود را گزارش می کنند(علایم شایع شامل سرگیجه  ، اشکال در تمرکز، مشکلات حافظه، زود خسته شدن است.)

تشخیص سردرد :

پزشکان به طور معمول از توصیف سردرد به وسیله بیمار به علاوه معاینه برای مشخص شدن نوع سردرد استفاده می کنند. بعضی از افراد بیش تر از یک نوع سردرد دارند. بیش تر افراد نیاز به رادیوگرافی ساده یا آزمون های تصویربرداری ندارند. در بعضی شرایط سی تی اسکن (یا MRI) ممکن است پیشنهاد شود: برای مثال اگر علایم نامعمول باشد، اگر هرگونه علایم خطر وجود داشته باشد  یا اگر هر نوع مورد غیر طبیعی در حین معاینه دیده شود، ممکن است سی تی اسکن پیشنهاد شود.

چه زمانی باید نگران شویم ؟

می‌توانید مراقبت‌های لازم برای بسیاری از انواع سر درد را خودتان در نظر بگیرید و انجام دهید. در موارد شدید‌تر پزشک هم ممکن است با تجویز دارو به شما در کنترل سر درد تان کمک کند. به استثنا این موارد، سردرد‌هایی هم هستند که نیازمند مراقبت‌های پزشکی فوری هستند.

  موارد هشدار دهنده نیازمند مراقبت های پزشکی فوری عبارتند از :

• سر درد‌هایی که بعد از سن ۵۰ سالگی به وجود می‌آیند

• ایجاد یک تغییر اساسی در الگوی معمول سر درد‌ها

• یک مورد عجیب و شدید که می‌توانید آن را بد‌ترین سر درد عمرتان بنامید

• دردی که با حرکت یا سرفه تشدید می‌شود

• سردردی که مدام تشدید می‌شود

• سردرد‌هایی که با تب، گرفتگی گردن، گیجی، کاهش سطح هوشیاری، علائم عصبی مثل تاری دید، اختلال در قدرت تکلم، ضعف، بی حالی یا حمله‌های ناگهانی همراه هستند

• سر درد‌هایی که همراه با قرمزی و درد چشم اتفاق می‌افتند

• سر درد‌های همراه با درد و فشار در ناحیه شقیقه

• سردرد بعد از ضربه به سر

• سر درد‌هایی که مانع فعالیت‌های روزمره می‌شوند

• سر درد‌های ناگهانی، خصوصا مواردی که شما را از خواب بیدار می‌کنند

• سر درد در افرادی که سرطان یا اختلالات سیستم ایمنی دارند

یکی از عوامل موثر در ایجاد سردرد مصرف بعضی از مواد غذایی هستند که فرد نسبت به آن ها واکنش نشان داده و ممکن است سبب بروز سردرد شوند. به عنوان مثال ، مصرف بیش از حد ویتامین ها ممکن است سبب بروز سردرد شود.  همچنین  برخی دیگر از مواد غذایی مانند پنیر ، جگر ، ماست و مشربات الکی.

  کافئین نوعی ماده تسکین دهنده بوده و کسانی که به مصرف آن عادت دارند در صورت قطع مصرف ممکن است دچار سردرد شوند. مانند مصرف چای و قهوه .    

 اما باید در نظر داشت که مصرف بیش از اندازه کافئین برای بدن انسان مضر بوده و نباید در آن زیاده روی کرد.از دیگر عوامل موثر در بروز سردرد ، کاهش شدید آب بدن است.  بروز تب و اسهال ، سبب کم شدن آب بدن و در نتیجه بروز سردرد می شود.

یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد سردرد ، بی خوابی یا خواب زیاد و سوء تغذیه می باشد. این عوامل همگی ممکن است سبب بروز سردرد در کودکان شوند.