این اطلاعات فقط برای ایجاد و افزایش آگاهی شما است و به هیچ عنوان قرار نیست جایگزین تشخیص و درمان پزشک متخصص شود. همیشه اطلاعات مورد نظر در مورد بیماری و شرایط فیزیکی خود و کودکان دلبندتان را از پزشک متخصص خود سوال کنید.
تب، نشانه‌ای از این است که بدن شما درحال تلاش برای غلبه بر یک بیماری یا عفونت است. عفونت‌های ویروسی و باکتریایی عوامل شناخته شده ایجاد تب هستند، اما مشکلات پزشکی دیگری همچون اختلالات خود ایمنی و کمبود آب شدید نیز می‌تواند باعث بروز تب شود.اندازه‌گیری دمای بدن با دماسنج طبی اندازه‌گیری می‌شود. دمای بدن می‌تواند از راه دهان (زیر زبان)،مقعد (دقیق‌ترین شیوه؛ که برای نوزادان و کودکان خردسال استفاده می‌شود)، زیر بغل و یاپردهٔ گوش انجام گیرد. دمای به دست آمده از طریق دهان و زیر بغل نسبت به دمای به دست آمده از طریق مقعد پایین‌تر هستند. بنابراین این تفاوت باید به هنگام اندازه‌گیری میزان تب مورد توجه قرار گیرد.
نکتهٔ دیگر این است دمای طبیعی افراد نسبت به یکدیگر، و حتی نسبت به روزهای مختلف متغیر است. در زن‌ها دمای بدن با توجه به چرخهٔ ماهیانه نیز تغییر می‌کند (به طور متوسط، دمای بدن زنان به مدت ۱۴ روز پس از تخمک‌گذاری ۱°C افزایش می‌یابد
تب مانع از رشد و حتی موجب مرگ برخی از عوامل بیماری‌زا می‌شود. به علاوه، بالا رفتن دمای بدن موجب تکثیر گلبول‌های سفید و افزایش بازده آنها در مقابل میکروب‌ها می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که تب آثار مؤثری بر بهبودی دارد: مانند افزایش تحرک گلبول‌های سفید .
علائم تب :
علائمی که همراه با تب ظاهر می‌شوند، می‌توانند به اندازه خود تب خطرناک باشند. علائمی مانند بی‌اشتهایی، تنفس غیر طبیعی، بروز جوش‌های پوستی و گرفتگی گردن باید فورا به پرسنل پزشکی گزارش داده شود. تب بالا نیز می‌تواند باعث ایجاد گیجی و تشنج در بزرگسالان شود که در این صورت به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. تشنج از نتایج تب بالاست.
درمان هر تبی لزوماً مورد درمان مستقیم قرار نمی‌گیرد. تب نشانهٔ مبارزهٔ بدن در مقابل عوامل بیماری‌زا است، و در صورتی که مقدار آن خیلی زیاد نباشد، اغلب داروهایی برای درمان بیماری، و نه درمان مستقیم تب مصرف می‌گردند. با این وجود، برای جلوگیری از افزایش تب و ایجاد نقص در بدن، تب باید دائماً کنترل شود. به بیمارانی که تب دارند توصیه می‌شود به مقدار کافی مایعات بنوشند، چرا که تب موجب تبخیر آب بدن می‌شود. از آنجا که مصرف آب بیش از حد موجب کاهش نمک‌های محلول در پلاسمای خون، به خصوص سدیم می‌شود، مصرف سایر نوشیدنی‌ها نیز توصیه می‌شود. بسیاری از بیماران به علت علایم تب از دارو استفاده می‌کنند. تب موجب افزایش تپش قلب می‌شود؛ و ممکن است به افراد مسن یا افرادی که دچار بیماری‌های قلبی و عروقی هستند فشار وارد کند. برای پایین آوردن تب یا قطع آن از تب بُرهایی چون پاراستامول، ایبوپروفن و گاه آسپیرین استفاده می‌شود. علاوه بر مصرف دارو، استفاده از لباس یا حولهٔ مرطوب و خنک، پاشویه و حمام با آب ولرم موجب کاهش دمای بدن می‌شود. این روش برای نوزادان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که بهتر است از مصرف دارو جلوگیری شود. همچنین دمای بدن می‌تواند از طریق تبخیر (عرق کردن) کاهش یابد.
تب در کودکان :
تب داشتن یک تجربه بد و وحشتناک در کودکان است. تجربه ای که بسیاری از والدین را نیز نگران می کند و باعث می شود آنها برای مبارزه با تب کودک هر روشی را امتحان کنند.
تب در نوزادان می‌تواند موجب تشنج شود. برای جلوگیری از این حالت، باید دمای بدن نوزاد به آرامی پایین بیاید. در گذشته، برای کاهش تب نوزادان حمام با آبی که ۲°C از دمای بدن نوزاد خنک‌تر است و مصرف با هم پاراستامول و آسپیرین، به منظور جلوگیری از تشنج و تبخیر آب بدن و نیز افزایش آرامش کودک، توصیه می‌شد. به‌علاوه، تعداد کمی از نوزادان (۲ تا ۵٪) دچار تشنج می‌شوند. بنابراین، از آنجا که هدف از تب مبارزه با عفونت است، استفاده از تب‌بُر برای نوزادانی که ریسک تشنج ندارند ضروری نیست. درصورتی که دمای بدن نوزاد به ۳۸٫۵°C برسد، مصرف تنهای پاراستامول توصیه می‌شود. در صورت تب نوزاد، هرچند خفیف، باید به پزشک مراجعه شود (مراجعه به اورژانس به‌هنگام تب شدید ضرورت دارد). در این فاصله، پایین آوردن تب نوزاد با استفاده از لباس‌های نازک، مصرف نوشیدنی‌های خنک و کاهش دمای اتاق نیاز است.
دمای معمولی بدن کودک چه میزان است؟
به طور کلی ، دمای بدن کودک گاهی بر اثر تحرک، گرمای هوا یا برخی عوامل طبیعی موقتا به ۳۸ درجه سانتیگراد می رسد. اما بالا رفتن بی دلیل دما و بیقراری کودک همزمان با دمای بالاتر نشان دهنده خطر است. ضمن این که جالب است بدانید دمای دهان یا زیربغل کودک با یکدیگر فرق دارد. این موارد خطرناکند:
درجه حرارت دهان و دندان: بالاتر از ۳۷.۵ درجه سانتیگراد
دمای زیر بغل: در دمای بالاتر از ۳۷.۵ درجه سانتیگراد
دمای گوش: بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد
اما به یاد داشته باشید که دماسنج ها گاهی اوقات می توانند نقص داشته باشند و دمای گوش و زیر بغل بسیار ظریف است و همیشه دقیق نیست. به علاوه ، طبیعی است که تب کودکان کاملاً بالا و پایین برود.
چه زمانی باید حتما به پزشک مراجعه کنیم ؟
۱- تب بیش از سه روز ادامه دارد.
۲- سردرد شدید یا درد گوش .
۳- استفراغ مداوم یا اسهال .
۴- دل درد .
۵- در تنفس مشکل دارد .
۶- علائم کمبود آب بدن را نشان می دهد (بسیار تشنه بودن ، داشتن ادرار تیره) .
۷- خواب آلود است .
۸- با دارو بهبود نمی یابد .
۹- درد سر یا گردن درد دارد که با دارو بهبود نمی یابد .
آیا این موضوع صحت دارد که حین تب نباید به بیمار چیزی داد تا بخورد؟
وقتی دمای بدن بالا می‌رود، متابولیسم و سوخت و ساز هم افزایش پیدا می‌کند. در این حالت بدن که سعی می‌کند با عوامل بیگانه مبارزه کند به سرعت می‌خواهد میانجی‌های ایمنی تولید کند. در این میان سلول‌های ایمنی فعال می‌شود، کبد فعال می‌شود و برخی پروتئین‌ها را تولید می‌کند که برای محافظت از بدن و مبارزه با شرایط ناخواسته لازم است.
افزایش دمای بدن با کاهش میزان آب بدن همراه است، زیرا هنگام نفس کشیدن و یاعرق کردن میزان آبی که از سطح بدن تبخیر می‌شود، بالا می‌رود. پس حین تب نیاز به مایعات افزایش می‌یابد مواد اولیه و اصطلاحا اسید‌های آمینه‌ی مورد نیاز بدن در این شرایط از ماهیچه اسکلتی برداشت می‌شود و اندام مغز مانند یک مدیر مدبر بر اساس برآورد اطلاعات، تصمیم گیری و برای بقای فرد به صورت موقت پروتئین‌های محیطی را با سیستمی بسیار هماهنگ تجزیه می‌کند.
اسید‌های آمینه‌ی آزاد شده وارد سلول‌های ایمنی می‌شوند و تولید آنتی بادی می‌کنند یا وارد کبد می‌شوند و آنتی ژن‌های دیگر تولید می‌کنند و... تا بدن با بیماری مقابله کند. در واقع نیاز فرد به مواد مغذی حین تب نه تنها کم نمی‌شود بلکه افزایش هم می‌یابد.
اگر تب با تهوع و استفراغ همراه بود چه کنیم؟
۱-در این حالت باید حتما زیر نظر پزشک باشد.
۲-کربوهیدرات و پروتئین دو نیاز عمده بیمار تب دار هستند .
مهم ترین ماده غذایی که لازم است به فرد تب دار داده شود چیست؟
در درجه اول مایعات که با افزایش دمای بدن با کاهش میزان آب بدن همراه است، زیرا هنگام تنفس و یا عرق کردن میزان آبی که از سطح بدن تبخیر می‌شود، بالا می‌رود. پس حین تب نیاز به مایعات افزایش می‌یابد. از نظر تغذیه بهترین کار این است که مایعات کافی به بدن بیمار برسانیم.
حتی اگر بیمار احساس تشنگی نمی‌کند و میل ندارد، نباید خیلی به حس بیمار اکتفا کنیم. چه بسا امکان دارد بیمار آن قدر بدحال باشد که به هوش نباشد یا نفهمد در چه وضعیتی است پس باید به اندازه کافی مایعات به بدن بیمار برسانیم.
اگر بیماری بی هوش باشد هم باید مایعات را از طریق وریدی به وی برسانیم.
غیر از مایعات، بیمار تب دار به چه منابع غذایی دیگری نیاز دارد؟
نیاز‌های تغذیه‌ای بیمار باید برطرف شود، کربوهیدرات و پروتئین دو نیاز عمده بیمار هستند که بخش مهمی از کالری دریافتی وی را تشکیل می‌دهند. مصرف کربوهیدرات از آن جا که محرک ترشح هورمون انسولین است و به ورود اسید‌های آمینه به بافت‌های ماهیچه‌ای کمک می‌کند، مفید خواهد بود.
دلیل این که به بیمار تب دار بیشتر لیموشیرین می‌دهند، یک باور اشتباه است که فکر می‌کنند لیمو ویتامین C بالایی دارد و ایمنی بدن را تقویت می‌کند. در صورتی که برخی سبزی‌ها ویتامین C بسیار بالاتری نسبت به لیموشیرین دارند. به عنوان نمونه ویتامین C بروکلی و کلم سفید یا توت فرنگی بسیار بیشتر از لیموشیرین است؛ بنابراین خوردن یک سوپ رقیق کلم بیشتر از لیمو به فرد تب دار کمک می‌کند.
