الکتروشوک درمانی :
الکتروشوک درمانی یک درمان مؤثر و بی خطر است که تقریباً دهه های متوالی است که مورد استفاده قرار می گیرد و شواهد علمی گسترده ای از آن حمایت می کند. تخمین زده می شود که حدود یک میلیون نفر در جهان هر سال با ECT درمان می شوند .همچنین با این درمان، بیماری بسیاری از بیماران بهبود یافته است.
ECT در بیماران مبتلا به اختلالات افسردگی، اسکیزوافکتیو یا دوقطبی که به اندازه کافی با درمان های دیگر بهبود نیافته اند، توصیه می شود. نشانه آن بر اساس نوع و شدت بیماری، نیاز به پاسخ فوری، عدم امکان استفاده از داروها، مقاومت یا عدم تحمل به انواع دیگر درمان ها و همچنین سایر شرایط پزشکی است.
این درمان همچنین زمانی که علائم بسیار شدید هستند به صورت حاد استفاده می شود. یعنی در بیماران مبتلا به سندرم های افسردگی با هذیان، افکار خودکشی یا با کندی شدید در عملکرد آنها و به ویژه اگر با دارو بهبود نیابد.عوارض شوک درمانی چیست؟ و یا تاثیر شوک درمانی بر حافظه چگونه است؟
در شروع بیماری و همچنین در طول پیشرفت آن نشان داده می شود، اگرچه بستگی به نوع بیماری دارد. به عنوان مثال، هنگامی که یک بیمار مبتلا به سندرم کاتاتونیک است، در زمان تشخیص توصیه می شود زیرا موثرتر است. با این حال، در مورد اختلالات افسردگی، دوقطبی یا اسکیزوفرنی، در طول پیگیری بیماران زمانی که مشاهده می شود که دارو برای بهبود علائم کافی نیست نشان داده می شود.الکتروشوک به دو دسته الکتروشوک قلبی و الکتروشوک مغزی تقسیم میشود.
اجزای متشکله الکتروشوک درمانی:
این شامل تجویز یک محرک الکتریکی کوچک است که یک فعالیت تشنجی خفیف ایجاد می کند. این محرک کوتاه و کنترل شده است و تحت بیهوشی عمومی و شل کننده عضلانی تجویز می شود.
یک کاتتر وریدی در دست یا بازوی بیمار به منظور اعمال بیهوشی در زمان شروع درمان قرار داده می شود.
پس از آماده شدن بیمار، ECT شروع می شود. بیمار از شروع درمان تا زمانی که به خانه برود و یا در صورت بستری شدن در بیمارستان به بخش بیمارستان برگردد همیشه تحت نظر است. فشار خون، ضربان قلب، تعداد تنفس و اشباع اکسیژن کنترل می شود.
الکترودها روی پیشانی با یک نوار لاستیکی در اطراف آن قرار می گیرند که در آن کابل ها متصل می شوند که به نوبه خود به دستگاه ECT متصل می شوند.
روانپزشک پزشکی محرک الکتریکی را انجام می دهد، که در هر بیمار بسته به سن، جنسیت و سایر ویژگی های بالینی آنها فردی است. تشنج معمولا بین سی تا شصت ثانیه طول می کشد. بیماران در طول دوره نقاهت تحت نظارت قرار می گیرند که معمولاً حدود ۳ ساعت پس از درمان ECT طول می کشد.
بیمار تا ۴ ساعت پس از بیهوشی نمی تواند غذاهای جامد بخورد.بهتراست عملیات شوک درمانی بر روی تخت بیمارستانی بویژه تخت احیاء یا CPR انجام گیرد.
چگونه فرد باید آماده شود؟
برای دریافت درمان با ECT، فرد باید از نیمه شب روز قبل ,حالت ناشتا به خود بگیرد و با همراهی یکی از بستگان یا مراقب خود در محل حاضر شود.
بیهوشی که برای ECT استفاده می شود شامل چه مواردی است؟
بیهوشی مورد نیاز برای انجام ECT بیهوشی عمومی است که تحت نظارت مستقیم متخصص بیهوشی انجام می شود.
برای انجام این بیهوشی، همان کنترل ها و ارزیابی های قبل از بیهوشی مانند هر عمل جراحی دیگری انجام می شود. مروری بر هر گونه بیماری بیمار، داروهای مصرفی و سابقه آنها انجام می شود و خطرات این روش برای انجام اقدامات پیشگیرانه لازم ارزیابی می شود.
قبل از بیهوشی، بیمار مانند اتاق عمل تحت نظر قرار می گیرد تا علائم های حیاتی آنها در طول عمل کنترل شود.
بیهوشی عمومی که استفاده می شود بسیار کوتاه اثر است، حدود ۱۰ دقیقه، که زمان کافی برای تحمل مناسب ECT با حداقل اثرات توسط بیمار است.
بهبودی بسیار سریع و همیشه تحت کنترل متخصص بیهوشی است تا زمانی که بیمار به سطح مناسبی از هوشیاری بازگردد.
اثرات ثانویه اصلی چیست؟
ECT در حال حاضر به عنوان یک روش بی خطر در نظر گرفته می شود و در اکثر موارد به خوبی تحمل می شود. مانند تمام اقدامات پزشکی که شامل بیهوشی عمومی می شود، خطرات بالقوه ای وجود دارد که ممکن است سیستم تنفسی و قلبی عروقی را درگیر کند، اما استثنایی هستند.
شایع ترین اثرات ثانویه عبارتند از:
سردرد
ناراحتی عضلانی
حالت تهوع
گیجی
مشکلات درامر به خاطر سپردن
سردردها، ناراحتیهای عضلانی و حالت تهوع معمولاً خفیف هستند و با دارو قابل پیشگیری یا کاهش هستند.
یکی از شکایات عمده برخی از بیماران، از دست دادن حافظه است. به طور کلی، پس از چند هفته پس از اتمام درمان، معکوس می شوند یا ناپدید می گردند . هنگامی که بیماران بهبود می یابند، معمولاً بهبود قابل توجهی در تمرکز و حافظه وجود دارد. ثابت نشده است که ECT باعث آسیب مغزی می شود.
اثرات ثانویه عمدتاً به وضعیت قبلی بیماران، سن آنها و حساسیت شخصی آنها و همچنین به تکنیک مورد استفاده، تعداد درمان های داده شده و دفعات تجویز بستگی دارد.
هر چند وقت یکبار ECT انجام می شود؟
معمول ترین آن انجام بین۹ تا ۱۲ جلسه دو یا سه بار در هفته است. پس از انجام اولین جلسات و در صورت تصمیم به ادامه آن، ابتدا به صورت هفته، سپس هر دو هفته و در نهایت به ماه فاصله گذاری می شود.
برای بیمارانی که ECT نگهدارنده برای جلوگیری از عود انجام میدهند، جلسات معمولاً بصورت ماهانه یا دو ماهه میباشد .
کجا اجرا می شود؟
ECT در یک مرکز پزشکی تخصصی انجام می شود. ممکن است در طول بستری شدن در بیمارستان انجام شود، یا ممکن است مجبور شوید یک روز به بیمارستان بروید.
موقعیت های مراقبت ویژه:
موارد منع بیهوشی برای انجام ECT بسیار کم است و اساساً به بیماری های قبلی که ممکن است بیمار داشته باشد بستگی دارد و ممکن است این روش به طور جبران ناپذیری جبران شود (تغییر فشار داخل جمجمه، بیماری های قلبی، یا بیماری های تنفسی یا عصبی عضلانی بسیار شدید و پیشرفته و غیره) .
به طور کلی، متخصص بیهوشی اقدامات لازم را برای جبران تغییراتی که ECT ممکن است ایجاد کند و سایر بیماری ها را جبران کند، انجام می دهد.
آیا می توان ECT را در کودکان یا نوجوانان انجام داد؟ و در مورد افراد مسن یا باردار؟
ECT یک درمان ایمن و موثر در جمعیت های خاص است: کودکان و نوجوانان، سالمندان و زنان باردار.در کودکان کمتر از ۱۳ سال استفاده از آن نادر است، اما می توان آن را در بیماران در شرایط جدی ماننداختلالات کاتاتونی استفاده کرد. در نوجوانان بزرگتر از ۱۳ سال، این دارو در موقعیت های بسیار خاص، مشابه در بیماران بزرگسال استفاده می شود: کاتاتونی، اسکیزوفرنی یا افسردگی مقاوم و سندرم نورولپتیک بدخیم.
پارامترهای انجام درمان (تکنیک ها و بیهوشی) مطابق با سن بیمار تنظیم می شود، مشابه آنچه که با وزن انجام می شود. اثرات ثانویه مشابه بزرگسالان است و مطالعات انجام شده در این گروه سنی ایمنی درمان را تضمین می کند.
ECT همچنین می تواند در افراد بالای ۶۵ سال که معیارهای انجام ECT را دارند، تجویز شود. مشابه آنچه در کودکان و نوجوانان وجود دارد، پارامترهای انجام ECT با سن بیمار تنظیم می شود. این که بیمار ممکن است بیماری ها یا شرایط شایع تر دیگری داشته باشد (فشار خون، مشکلات قلبی و غیره)، او را از انجام درمان محروم نمی کند، فقط باید در هنگام نظارت بر بیمار قبل و بعد از درمان در نظر گرفته شود.
در زنان باردار که معیارهای انجام ECT را دارند، درمان هم برای مادر و هم برای جنین بسیار ایمن است. داروهای بیهوشی که به طور معمول برای ECT استفاده می شود هیچ تاثیری روی جنین ندارند. ثبت نام جنین باید نظارت شود و کنترل زنان و زایمان انجام شود.
آیا ECT با تمام جنبه های اخلاقی و قانونی که توسط هر درمان دیگری خواسته می شود مطابقت دارد؟
هنگامی که ECT باید بر روی یک بیمار تجویز شود، تیم پزشکی بیماران و خانواده های آنها را از آنچه شامل می شود مطلع می کند. بعداً، بیمار (یا قیم، اگر بیمار خردسال یا از نظر قانونی ناتوان است) باید یک برگه رضایت آگاهانه را برای روش ECT و برای بیهوشی امضا کند.
کمیته ECT هفته ای یک بار تشکیل جلسه می دهد که چند روانپزشک و همچنین یک متخصص بیهوشی و یک پرستار در آن شرکت می کنند تا پیشرفت همه بیماران تحت درمان را پیگیری کنند تا در مورد تغییرات درمان یا دفعات انجام ECT تصمیم گیری کنند. موارد جدیدی از بیمارانی که این درمان را می توان به آنها نشان داد، ارزیابی می شود.
Image: