بدون شک همه دندانپزشکان و دندانسازان درموردنتایج ضدعفونی کردن تجهیزات و مواد ضدعفونی کننده اطلاعات کافی دارند اما اگر سهل‌انگاری کنند و در رعایت اصول بهداشت توجه کافی به‌عمل نیاورند ممکن است دچار عوارض و بیماری‌های شغلی شوند. راه سلامتی شاغلین، رعایت اصول پیشگیری و بهداشت حرفه‌ای است.
برخی از لوازم و مواد مورد استفاده در دندانپزشکی عبارتند از:
۱. دستگاه‌های جراحی، توربین‌ها، میکروموتورها، پروژکتورها، ساکشن‌ها، صندلی دندانپزشکی، دستگاه اشعه ایکس، قفسه‌ها و گنجه‌های مخصوص نگهداری وسایل
۲. ابزارهای کوچک مانند انواع فرزها و فایل‌ها و وسایل مورد استفاده در پالیش و...
۳. محصولات داروئی و شیمیائی
خطرات این شغل عبارتند از :
۱. کاهش شنوائی و عوارض ناشی از صدای دستگاه‌ها
۲. اثرات ناشی از تماس با اشعه X به‌دلیل استفاده از دستگاه عکسبرداری
۳. کاهش بینائی و سردرد و خستگی زودرس در صورت ناکافی بودن نور و یا نورپردازی نامناسب.
۴. عوارض عضلانی اسکلتی نظیر کمردرد و دیسک کمر، آرتروز گردن، ناراحتی کتف و... به‌دلیل طرز نشستن غلط و استفاده از صندلی نامناسب.
۵. اختلالات روانی به‌دلیل افزایش ساعات کار
۶. حساسیت پوستی بویژه خارش دست ، آلرژی و مسمومیت در اثر تماس با مواد مختلف مورد استفاده از جمله جیوه و همچنین احتمال ابتلا به آسم شغلی در اثر تماس با موادی چون متیل متاکریلیت
۷. آلودگی میکروبی به‌دلیل پاشیدن مایع دهان بیمار به چشم و صورت دندانپزشک
۸. بریدگی، خراشیدگی بر اثر ابزارهای کوچک و نوک تیز و احتمال عفونت مانند خطر ابتلا به بیماری ایدز و هپاتیت
راه‌های پیشگیری:
۱. استفاده از توربین‌ها و فرزهای مناسب و استاندارد و با صدای کم، جهت پیشگیری از افت شنوائی
۲. رعایت فاصله مناسب از دستگاه رادیوگرافی دندان، نگهداری صفحه رادیوگرافی توسط بیمار در محل مورد نظر و حذف منابع ثانویه اشعه با قرار دادن پروتزهای مخصوص در دهان به‌منظور حذف خطرات اشعه.
۳. ایجاد نسبت نور محیط به فضای کار ۱ به ۴، حذف سطوح سفیدرنگ و خیرگی‌آور جهت کاهش خطرهای روشنائی
۴. برای جلوگیری از آلودگی چشم، بینی، دهان و پوست با خون بیمار و مواد مضر لازم است از وسایل حفاظت فردی مناسب (عینک، ماسک، دستکش و روپوش) استفاده شود.
۵. استفاده از سیستم تهویه موضعی در محل آ‌سیاب
۶. محافظت در برابر پاشیدگی قطرات و ذرات معلق در هوا به وسیله استفاده از تخلیه پرحجم و استفاده از مکش کم حجم بزاق ، استفاده از رابردم استفاده از به‌ویژه هنگام استفاده از وسایل چرخشی در دهان، مایعات دهان (خون و بزاق) را تخلیه و از ایجاد پاشیدگی می‌کاهد.
۷. واکسیناسیون علیه هپاتیت B برای دندانپزشکان و دانشجویان دندانپزشکی، بهداشت‌کار دهان و دندان و تمامی افرادی که امکان مواجهه شغلی با خون یا دیگر مایعات بدن را دارند ضروری است.
۸. اصول ضدعفونی و سترون کردن وسایل و ابزارهای دندانپزشکی کاملاً رعایت شود.با توجه به اهمیت کنترل عفونت در مراکز دندانپزشکی به‌طور مختصر به مواردی از گندزدائی و سترون کردن وسایل و تجهیزات دندانپزشکی اشاره می‌شود.
نکات ضروری در استفاده از ضدعفونی کننده های سطوح دندانپزشکی :
مواد ضد عفونی کننده سطوح ، یکی از مهم‌ترین محصولاتی است که برای پاک‌سازی و کنترل عفونت در مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی به کار می‌روند.
آن‌ها در انواع و اقسام مختلفی موجود هستند که با توجه به سبک کاری دندانپزشکان و انتظاراتشان انتخاب می‌شوند. انتخاب صحیح محصولات ضدعفونی‌کننده مناسب، مهم و حیاتی است، زیرا علاوه بر تنوع بالای این مواد و کاربردهای پر تکرار و روزانه، هر کدام دارای ملاحظاتی هستند که لازم است از سوی کاربر رعایت شود.
برخی از نکات مهمی که دندانپزشکان و سایر کاربران این محصولات برای دریافت نتیجه بهتر و ریسک کمتر لازم است به آن‌ها توجه کنند را در ادامه با هم مرور می‌کنیم:
۱. زمان تماس :
صحیح ترین استانداری که برای تشخیص زمان لازم می‌تواندموثرباشد، دستورالعمل‌های ارائه شده از کارخانه سازنده هر یک از این محصولات است. بهتر است طولانی‌ترین زمان ذکر شده روی برچسب در دستور کار قرار گیرد.
۲. تأئیدیه EPA :
دقت نمائید که محصولی که قصد خرید آن را دارید، دارای شماره ثبت EPA باشد. این نشان (تأئیدیه آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا) با بالا‌ترین درجه اعتبار گواهی می‌کند که محصول صادر شده از نظر قانونی تحت مقررات ایالات متحده ثبت شده و مشخص کننده وضعیت محصول از تاریخ گواهی می‌باشد. انتخاب صحیح محصولات ضدعفونی‌کننده مناسب، مهم و حیاتی است، زیرا علاوه بر تنوع بالای این مواد و کاربردهای پر تکرار و روزانه، هر کدام دارای ملاحظاتی هستند که لازم است از سوی کاربر رعایت شود
۳. توانایی تمیزکنندگی:
ظرفیت و توانایی محصول ضدعفونی‌کننده سطوح، از فاکتورهای مهم انتخاب و خرید آن است. خواص تمیزکنندگی و فرمول این محصولات، به ترکیبات آب و سایر عوامل تشکیل دهنده آن از قبیل دترجنت‌هایی که فرا‌تر از کشتن باکتری‌ها عمل می‌کنند، بستگی دارد.
۴. سازگاری مواد:
برخی از انواع مواد ضدعفونی‌کننده برای تجهیزات خاصی مناسب نیستند. قاعدتاً عدم توجه به سازگاری محصولات با تجهیزات مطب، می‌تواند باعث کاهش طول عمر آن‌ها شود و تعیین این موضوع نیاز به بررسی‌های کافی و تحقیقات قبل از خرید دارد.
۵. توجه به برچسب:
بهترین و دقیق‌ترین دستورالعمل‌ها و اطلاعات مربوط به هر محصول را می‌توان از برچسب آن دریافت کرد. بعضی از مواد ضدعفونی‌کننده سطوح می‌توانند باعث زنگ‌زدگی تجهیزات شوند و بعضی منجر به تغییر رنگ و آسیب به اشیا پلاستیکی. برای جلوگیری از این گونه خسارات، اطلاعات و راهنمایی‌های بسیار مفیدی روی لیبل هر محصول ثبت شده است. برچسب‌ها همچنین لیستی از تجهیزات حفاظتی لازم در هنگام کار با مواد ارائه می‌دهند و با توجه به محتوای خود، ضرورت استفاده از لوازمی همچون ماسک، گان، عینک حفاظتی، دستکش و… یادآوری می‌نمایند.
